حفظ نظام، واجبی مطلق یا مشروط؛ با رویکردی به اندیشه ی سیاسی امام خمینی(ره)

در ابواب گوناگون فقهی، همواره بر ضرورت حفظ نظام عام اجتماع، حدود و ثغور بلاد اسلامی و نظام سیاسی تأکید، و در مقابل، بر تحریم «اختلال نظام» حکم داده شده است. اگرچه از دیدگاه امام خمینی(ره) «وجوب حفظ نظام» - که به عنوان یک حکم کلی یا قاعده ی مهم فقهی قابل طرح است - از «واجبات اکیده» شمرده شده است؛ اما این که «نظام» به چه معنی است و وجوب حفظ آن، به ویژه نظام سیاسی، واجبی «مطلق» است یا «مشروط»؟ پرسشی است که در این مقاله با محوریت دیدگاه ایشان مورد بررسی قرار خواهیم داد. این تحقیق بر اساس روش جمع آوری، توصیف و تحلیل و سامان دهی، تطبیق آرا و در مواردی نقد و بررسی صورت گرفته است. فرضیه ی نویسنده این است که اگر مراد امام خمینی(ره) از نظام، «نظام اسلام» بوده باشد، وجوب حفظ آن مطلق است؛ اما اگر منظور ایشان «نظام سیاسی» است، حفظ آن واجب مشروط خواهد بود. هم چنین از دیدگاه امام خمینی(ره) حفظ «نظام جمهوری اسلامی» ـ مشروط بر پای بندی به اهداف و آرمان های خود که بر مبانی و آموزه های دینی استوار شده است ـ در حکم حفظ نظام اسلام است.